Ενδοσχολική βία: φαινόμενο και αντιμετώπιση

Ενδοσχολική βία είναι το είδος βίας που ασκείται μέσα στον σχολικό χώρο και έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση αναστάτωσης, σωματικού και ψυχικού πόνου. Ενδοσχολική βία-ή γνωστή ως σχολικός εκφοβισμός-είναι ένα από τα μείζονα προβλήματα που μαστίζουν την χώρα μας, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Αυτός ο εκφοβισμός έχει πολλές μορφές: υπάρχει λεκτικός, όπως διακρίσεις, επιθετικά σχόλια. Επιπλέον υπάρχει ο κοινωνικός εκφοβισμός, όπως η δημιουργία φημών και καταστροφή της κοινωνικής εικόνας ενός ατόμου. Ωστόσο υπάρχει και ο σωματικός εκφοβισμός, παραδείγματα του οποίου είναι χτυπήματα και σπρωξίματα κάποιων ατόμων.

Η ενδοσχολική βία είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που υπάρχει στη χώρα μας. Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις τα περιστατικά βίας και εκφοβισμού στα σχολεία δεν αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας αποσιωπούνται, διότι θεωρείται ότι εκθέτουν και στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου. Γενικά, παρατηρείται έλλειψη ενημέρωσης, περιορισμένη ευαισθητοποίηση και σχετική άγνοια για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, καθώς οι γονείς μιλούν ελάχιστα για το πρόβλημα με τα παιδιά τους. Παράλληλα, οι μαθητές-θύματα συχνά αντιδρούν με απομόνωση και αποφεύγουν να ζητήσουν βοήθεια από τους ενήλικες και τέλος οι εκπαιδευτικοί συζητούν ελάχιστα στην τάξη τις συμπεριφορές βίας και εκφοβισμού.

Βέβαια αυτός ο εκφοβισμός δεν υπάρχει χωρίς κάποια αιτία. Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός είναι σύνθετα φαινόμενα και στην εκδήλωσή τους συμβάλλει η αλληλεπίδραση ατομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι μαθητές συχνά εκφοβίζουν, για να νιώσουν ανώτεροι από τους άλλους, καθώς αντλούν ισχύ και δύναμη από τη συγκεκριμένη μορφή συμπεριφοράς. Επίσης, μέσα από την εκδήλωση εκφοβιστικών συμπεριφορών μπορεί να στοχεύουν στο να τραβήξουν την προσοχή, να γίνουν περισσότερο δημοφιλείς από ότι ήταν στο παρελθόν. Ακόμα, οι μαθητές που εκφοβίζουν σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυστυχισμένοι και προσπαθούν να μεταφέρουν στους άλλους την έλλειψη χαράς που νιώθουν. Ένα άλλο στοιχείο που συνδέεται με την εκδήλωση εκφοβιστικών συμπεριφορών είναι και τα συναισθήματα ζήλιας που μπορεί να νιώθει το παιδί το οποίο εκφοβίζει για τον αποδέκτη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς.

Αυτός ο εκφοβισμός δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητος, αφού μπορεί να καταρρακώσει ψυχικά και σωματικά μαθητές. Το σχολείο πρέπει να παίζει τον πρωταρχικό ρόλο στην πρόληψη αυτού του φαινομένου, μια και θα μπορούσε να βοηθήσει στην δημιουργία ενός φιλικού κλίματος και επικοινωνίας ανάμεσα σε μαθητές και καθηγητές. Πέρα από αυτό πρέπει και η οικογένεια να βοηθήσει στην αλλαγή αυτής της κατάστασης, εφόσον είναι εφικτό να παράσχει στο παιδί υποστήριξη και ασφάλεια, χωρίς την καλλιέργεια βίαιων προτύπων. 

Μαθητής της Γ Γυμνασίου